Procena radioekoloških parametara za radioizotop 90-Sr u agroekosistemu

Abstract

Translokacije stabilnih i radioaktivnih izotopa iz jedne u drugu kariku ekološkog sistema, kvantitativno i kvalitativno se opisuju preko odreĎenih ekoloških parametara. Procena radioekološke situacije je sprovedena odreĎivanjem različitih parametara koji predstavljaju objektivne pokazatelje radijacione sigurnosti za ciklus obrade zemljišta i biljne proizvodnje, čime je utvrĎena translokacija radionuklida 90Sr u agroekosistemu ispitivanog područja. U sprovedenoj studiji su prikazani sledeći radioekološki parametri: transfer faktor zemljište -usev, broj stroncijumovih jedinica, koeficijent diskriminacije, koeficijent zaštite i K-parametar. Ovi parametri su izračunati na osnovu specifične aktivnosti radioizotopa 90Sr i koncentracije ukupnog kalcijuma uzemljištu i usevima. Rezultati izračunavanja radioekoloških parametara su ukazali na sledeće činjenice: najveći deo radioizotopa 90Sr akumulira se u korenu useva, što potvrĎuje da je glavni mehanizam njegove akumulacije resuspenzija iz zemljišta; brzina akumulacije 90Sr u odnosu na ukupni Ca iz zemljišta zavisi od vrste zemljišta i useva, kao i od koncentracije ukupnog Ca u zemljištu.

Translocation of stabile and radioactive isotopes from one to the other chain in the ecosystem is quantitatively and qualitatively described using the certain ecological parameters. The assesment of the radioecological situation is performed by determination of different parameters that represent the objective indicators of radiation safety for processing of soil and plant production. In this way, translocation of 90Sr in the agro-ecosystem of the investigated areas is determined. The following radiological parameters are presented in this study: soil-crop transfer factor, nuber of strontium units, discrimination coefficient and K-parameter. These parameters are calculated based on the specific activity of 90Sr and total Ca concentration in soil and crop. The results of the parameter calculation indicated that for the most part, 90Sr is acumulated in the root of the crop, which confirmes that the main path of the acumulation is the resuspension from soil; 90Sr acumulation rate, in comparison to total Ca in soil, depends on the soil and crop type as well as the total Ca concentration in soil.